Synowialny staw skroniowo-żuchwowy to jeden z najczęściej używanych stawów ciała. Daje on, niezbędną do przeżuwania spożywanego jedzenia, ruchomość żuchwy, tzn. pozwala jej poruszać się w górę i w dół, do przodu i do tyłu, oraz na boki. Jest on ważnym elementem składowym większego układu tzw. układu stomatologicznego, określanego również jako układ ruchowy narządu żucia.
Dopóki układ funkcjonuje bez zarzutu, nie zdajemy sobie nawet sprawy z istnienia stawu skroniowo-żuchwowego. Jednak gdy pojawi się problem (wywołany np. stresem, nadmiernym napięciem mięśniowym w obszarze twarzoczaszki, zgrzytaniem zębami, brakiem uzębienia) sytuacja ulega diametralnej zmianie.
Przyczyny dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego
Staw skroniowo-żuchwowy jest w szczególny sposób narażony na dysfunkcje (dotykają ona nawet 20-40% ogółu populacji), których pierwszoplanowym symptomem są bóle szczęki w okolicy uszu, które nasilają się przy jedzeniu czy szerokim otwieraniu ust. Pozostałe objawy to:
- ograniczona ruchomość szczęki,
- ból głowy (przypominające migrenę),
- ból karku,
- szumy i dzwonienie w uszach,
- zacinanie, a nawet wypadanie żuchwy ze stawu,
- charakterystyczne chrupanie towarzyszące otwieraniu i zamykaniu ust.
Sposób na dolegliwości
Większość dysfunkcji narządu żucia jest całkowicie odwracalna, i pod warunkiem zastosowania odpowiedniej terapii nie obniża jakości życia. Każde z wymienionych powyżej symptomów można złagodzić i w ostateczności wyeliminować poprzez profesjonalnie przeprowadzoną fizjoterapię stomatologiczną obejmującą kompleksowe działania lecznicze i terapeutyczne. Obejmuje ona:
- staw skroniowo-żuchwowych,
- mięśnie narządu żucia,
- powiązane z w/w narządy jamy ustnej oraz twarzoczaszki.
Co więcej, mimo że fizjoterapii stomatologicznej w pierwszej kolejności poddawane są tkanki i stawy w okolicy tworzy, to nierzadko terapia obejmuje również stawy w kręgosłupie oraz miednicy. Jest to jak najbardziej uzasadnione, ponieważ stwierdzono istnienie zależności między zaburzeniami w stawach skroniowo żuchwowych i wadami postawy i wadami stóp.
Działania lecznicze
Prowadzona przez wykwalifikowanego, dyplomowanego fizjoterapeutęrehabilitacja składowych układu stomatologicznego to najlepsze rozwiązanie dla osób, u których stwierdzono zmiany w stawie skroniowo-żuchwowym. Do metod terapeutycznych mogących pomóc takim pacjentom, stosowanych często w gabinetach fizjoterapii, zalicza się:
- terapię manualną dostosowaną do potrzeb pacjenta i obejmującą początkowo badanie ruchomości stawu skroniowo-żuchwowego oraz mięśni związanych ze stawem. Fizjoterapeuta specjalizujący się w terapii manualnej koncentruje się również na dezaktywacji punktów spustowych, mobilizacji stawu skroniowo-żuchwowego, mobilizacji górnego odcinka kręgosłupa, działaniach mających na celu poprawę wady postawy i ergonomię ruchu. Przeciwwskazaniami do terapii manualnej stawu skroniowo-żuchwowego są:
- złamania,
- ciężka niewydolność krążenia,
- choroby nowotworowe,
- ostre stany zapalne,
- kinezyterapię (terapia ruchem) –wzmacniające mięśnie ćwiczenia, które koncentrują się na obszarze żuchwy oraz szyjnego odcinka kręgosłupa,
- kinesiotaping (plastrowanie dynamiczne)– polega na aplikowaniu specjalnych taśm, które w przypadku dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego wykorzystuje się m.in. w celu zlikwidowania bólu, obrzęku,
- zabiegi fizjoterapeutyczne - zastosowanie różnych form energii fizykalnej znacząco usprawnia działanie mechanizmów wyrównawczych homeostazy. Do najczęściej stosowanych zabiegów u pacjentów stomatologicznych należą laseroterapia, prądy, ultradźwięki, i solux (światłolecznictwo). Zabiegi te stanowią uzupełnienie kompleksowego leczenia pacjenta, wspomagają działanie kinezyterapii.
Oczekiwane efekty terapii
Przeprowadzona przez dysponującego bogatym doświadczeniem specjalistę fizjoterapia stomatologiczna:
- znacznie zmniejsza napięcie w mięśniach i węzłach otaczających staw,
- zwiększa zakres ruchu stawu,
- wpływa na poprawę symetrii pracy stawów skroniowo-żuchwowych,
- poprawia krążenie,
- wpływa na zmniejszenie objawów bólowych.
Specjalistyczne i odpowiednio wcześnie przeprowadzone leczenie poprawia komfort życia pacjenta.
